Ջովանինոն շատ էր սիրում ճանապարհորդել:  Ճամփորդեց-ճամփորդեց, մի օր էլ հայտնվեց այնպիսի երկրում, որտեղ ոչ մի սուր բան չկար: Տներն այդ երկրում կառուցված էին առանցսուրանկյունների,նրանք կլոր էին:  Շենքերի տանիքներն էլ էին կլոր: Ճանապարհի կո□քին, որտեղով քայլում էր Ջովանինոն, թփերի ու վարդերի պուրակ կար: Ջովանինոն  որոշեց մի վար□ քաղել և զարդարել իր   բաճկոնը: Նա   զգուշությամբ ուզում էր պոկել վարդը, որպեսզի մատը չծակի, բայց տեսավ, որ վարդը փուշ չունի, ուրեմն՝  իր մատը չի ծակի:  Այդ ժամանակ թփերի ետևից հայտնվեց քաղաքային պարեկը և ժպտալով հարցրեց Ջովանինոյին.

-Դուք երևի չգիտե՞ք, որ չի  կարելի վարդ քաղել:

-Ներեցեք ինձ … ես չմտածեցի,  որ…

-Այդ դեպքում Դուք պետք է վճարեք տուգանքի կեսը,- ասաց պարեկը և սկսեց գրել անդորրագիրը:
Ջովանինոն  հանկարծ նկատեց, որ պարեկի գրիչը սուր չէ, և խնդրեց ցույց տալ այն:

— Խնդրեմ ,- ասաց պարեկը և մեկնեց գրիչը:

Գրիչը, ինչպես նաև պարեկի  թուրը , ամենևին սուր չէին , դրանք բութ էին բութ:

— Սա ի՞նչ երկիր է, այստեղ ամեն ինչ տար□րինակ է:

Այստեղ ոչ մի սուր բան չկա,- բացատրեց պարեկը:

-Իսկ մե՞խը,- հարցրեց Ջովանինոն,- չէ ՞ որ այն պետք է սուր լինի:

-Մենք մեխ չենք օգտագործում: Մեխի փոխարեն սոսինձ ենք օգտագործում:  Իսկ հիմա բարի եղեք ինձ երկու անգամ ապտակել:

Զարմանքից Ջովանինոյի բերանը բաց մնաց.

-Ո՛չ, ո՛չ, ի՞նչ եք ասում, ես չեմ ուզում հայտնվել բանտում, եթե այդպես է, ես պատրաստ  եմ  երկու ապտակ ստանալ:

-Բայց մեզ մոտ այդպես է ընդունված. լրիվ տուգանքը՝ չորս ապտակ, կեսը՝ երկու,- պատասխանեց պարեկը:

-Երկու ապտակ պարեկի՞ն:

-Այո՛:

-Բայց դա իրավացի չէ, այդպես չի կարելի:

-Իհարկե արդարացի չէ. այդպես չի՛ կարելի :

-Իհարկե արդարացի չէ, և որպեսզի այդպես չլինի, ոչ ոք օրենքը չի խախտում: Դե,  ես սպասում եմ. տվեք ինձ երկու ապտակ և մյուս ան□ամ ավելի զգույշ եղեք:

-Բայց ես չեմ ուզում ձեզ ապտակել:

-Այդ դեպքում ես ստիպված եմ ձեզ առաջարկել լքել մեր երկիրը:

Եվ Ջովանին ստիպված եղավ հեռանալ այն երկրից, որտեղ ոչ մի սուր բան չկար: Բայց նա երազում էր վերադառնալ այնտեղ և ապրել ամենաօրինակելի օրենքներով և ամենադաստիարակված մարդկանց հետ:

1. Տեքստի չորս բառերում տառի փոխարեն վանդակ է դրված, դո՛ւրս գրիր այդ բառերը՝ լրացնելով բաց թողած տառերը:

կո□քին – կողքին

վար□ – վարդ

տար□րինակ – տարօրինակ

ան□ամ – անգամ

2. Փուշ բառի ուղիղ և փոխաբերական իմաստներով կազմի՛ր մեկական նախադասություն:

Քո սուր խոսքերով դու ինձ վիրավորեցիր:

Դու ինձ վարդ տվեցիր որը փշոտ էր:

3. Ի՞նչ է նշանակում պուրակ բառը.
ա/բանջարանոց

բ/արտ

գ/զբոսայգի

դ/ծաղկի խանութ

զբոսայգի

• Տեքսից դուրս գրի՛ր ընդգծված բառերը՝ դիմացը գրելով ըստ կազմության դրանց տեսակը:

մատ – պարզ

գրիչ – բարդ

լքել – պարզ

• Տեքստում ընդգծված նախադասությունից առանձին սյունակներով դուրս գրի՛ր երկու գոյական, մեկ ածական, մեկ բայ:

Տներն այդ երկրում կառուցված էին առանցսուրանկյունների,նրանք կլոր էին – երկու գոյական. Տուն և երկիր, մեկ ածական. կլոր և մեկ բայ. կառուցված էին

• Կազմի՛ր տրված բայերի ուղիղ ձևերը:
•  
• ա/ճամփորդեց

ճամփորդել

• բ/պետք է վճարեք

պետք է վճարել

• գ/ասաց

ասել

• դ/երազում էր

երազել

• Տեքստից դո՛ւրս գրիր մեկ պարզ նախադասություն:

Ջովանինոն շատ էր սիրում ճանապարհորդել:

• Լրացրո՛ւ  առած-ասացվածքները՝ օգտվելով տրված բառերից.

պետք է վճարեք

ա/Ինձ համար արա, քեզ համար սովորիր:
բ/Խաչն իմն է, զորությունը ես գիտեմ:
գ/Փողոցում գտնում փողոցում էլ գտածը:
դ/այսօրվա գործը վաղվան չեն թողնի:

զորությունը, սովորիր, գտածը, այսօրվա

• Տեքստից դուրս գրի՛ր մեկական պատմողական և հարցական նախադասություն:

Ինչ՞ու Ջովանինոն չտվեց պահակին երկու ապտակ?

• Այն ի՞նչն է, այն ի՞նչը.
  Հողից վերև՝
  Փոքրիկ արև,
  Վրան՝ հազար
  Սերմ ու տերև:

Արևածաղիկ

• Ո՞րն է տրված նախադասության ենթական:
  Զարմանքից Ջովանինոյի բերանը բաց մնաց:
• Բերան:

• Ինչպիսի՞ երկրում էր հայտնվել Ջովանինոն:

Երկրում որտեղ սուր ոչինչ չկար:

• Ի՞նչ տուգանք նշանակեց պարեկը:

Պարեկը նրան առաջարկեց տուգանքի կեսը:

• Նմանատիպ մի տուգանք էլ դու մտածի՛ր:

Ամբողջ տուգանք:

• Ինչո՞ւ էր ստիպված Ջովանինոն լքել այդ երկիրը.
• ա/որովհետև վճարել էր տուգանքը
• բ/որովհետև պարեկը արդարացի էր
  գ/որովհետև խախտեց այդ երկրի օրենքը
  դ/որովհետև միամիտ էր
• Կուզեի՞ր Ջովանինոյին հետ գնալ այդ երկիր:

Այո:

որովհետև խախտեց այդ երկրի օրենքը

Հավասար հայտարարով կոտորակներից մեծ է այն կոտորակը, որի համարիչը մեծ է:

939. Համեմատիր:

ա) 2/5 < 3/5

3/7 < 4/7

բ) 6/17 > 5/17

11/28 > 9/28

գ) 7/123 = 7/123

24/143 > 21/143

դ) 14/18 < 17/18

18/19 = 18/19

940. դասավորիր կոտորակները.

ա) աճման կարգով

3/17, 4/17, 6/17, 12/17, 15/17, 17/17

բ) նվազման կարգով

4/35, 17/35, 19/35, 22/35, 31/35, 35/35

941. Համեմատիր:

ա) 3/5 մ > 4/5 մ

7/10 կգ < 4/10 կգ

գ) 3/20 լ > 6/20 լ

դ) 2/15 ժ > 4/15 ժ

Անուն

Նարե

*Ազգանուն

Գաբրիելյան

*Դասարան

Առաջին

Երկրորդ

Երրորդ

Չորրորդ

Հինգերորդ

Վեցերորդ

Յոթերորդ

Ութերորդ

Իններորդ

Տասներորդ

Տասնմեկերորդ

Տասներկուերորդ

Քոլեջ

Ծնող

Այլ

Չորորդ

Դպրոց

4.3

Արևելյան դպրոց-պարտեզ

Արևմտյան դպրոց-պարտեզ

Հյուսիսային դպրոց-պարտեզ

Հարավային դպրոց-պարտեզ

Միջին դպրոց

Ավագ դպրոց

Քոլեջ

Այլ

Հարավային դպրոց-պարտեզ

Էլեկտրոնային հասցե *

Nare-Gbrielyan@mskh.am

1. Տատիկը գործեց 30 գուլպա, որից 6 զույգը՝ կարմիր,  3 զույգը՝ կապույտ, իսկ մնացածը ` կանաչ:  Տատիկը քանի՞ կանաչ գուլպա գործեց։ 

30 – 12 = 18
18 – 6 = 12

2. Օգտվելով օրացույցից՝  հաշվիր, թե ապրիլի 25-ից մինչև Համբարձման ծեսը՝ մայիսի18-ը ներառյալ, քանի՞ օր է։

25 – 18 = 7

 3.  Խնձորենու վրա կա 5 ծաղիկ  : Յուրաքանչյուր ծաղիկ ուներ 5 թերթիկ: Յուրաքանչյուր թերթիկի վրա նստած էր 3 զատիկ:  Քանի՞ զատիկ կար խնձորենու վրա։

3 x 5 = 15

4. Պահարանում կա 44 խաղալիք։ Դրանցից 15-ը գնդակ են։ Կարմիր օղակները 3-ով շատ են գնդակներից։ Մնացածը դեղին օղակներ են։ Քանի՞ դեղին օղակ կա պահարանում։

15 + 3 = 18
44 – 18 = 26
44 – 26 = 18

 5. Հիսունչորս կոնֆետը հավասարապես բաշխված է 6 տուփերում։ Աշոտը գնեց այդպիսի երեք տուփ։ Քանի՞ կոնֆետ գնեց Աշոտը։ 

54 x 6 = 324

6. Մարկն ունի 4 գնդակ՝ կարմիր, դեղին, կանաչ և կապույտ: Քանի՞ եղանակով կարող է գնդակները մի շարքով դասավորել այնպես, որ կանաչ գնդակը լինի և՛ կարմիր, և՛ դեղին գնդակների կողքին:

Առաջինը կարմիր, հետո կանաչ, հետո դեղին, հետո կապույտ

7. Աղջիկները որոշեցին մեդիաբացիկներ պատրաստել: Քանի՞ բացիկ է անհրաժեշտ պատրաստել, որպեսզի Արիանան, Նարեն, Լիլին ու Մերին շնորհավորեն միմյանց  տոնը:

4

8. Երկուշաբթի օրը տղաները միասին տնկեցին մեկ ծառ, երեքշաբթի` երկու ծառ, չորեքշաբթի` երեք, և այդպես շարունակ մինչև կիրակի օրը ներառյալ: Տղաները  այդ շաբաթվա  ընթացքում քանի՞ ծառ տնկեցին:

7 x 7 = 49

9. Արեգը մուտքագրեց «սեբաստացի» բառը: Նա իրարից տարբեր տառերը տարբեր գույնով ներկեց, իսկ նույն տառերը` նույն գույնով: Քանի՞ գույն օգտագործեց Արեգը:

9

10. Մաթեմատիկայի դասին սովորողները որոշեցին չափել իրենց հասակը: Նարեն բարձրահասակ է Անահիտից և ցածրահասակ է Դավթից: Կարոն բարձրահասակ է Նարեկից և ցածրահասակ է Նարեից: Ո՞վ է ամենաբարձրահասակը:

Դավիթը

Արտաշեսն ու Տիգրանը հայ ժողովրդի սիրելի արքաներն են, նրա պաշտելի հերոսները։
Նրանց համար ամենակարևորը հայրենիքի հզորացումն ու բարգավաճումն էր։ Հայոց քաջարի արքաների մասին ստեղծված զրույցները, ավանդապատումները,
առասպելները հարյուրամյակներ են ապրել ու գրի առնվել մեր պատմիչների կողմից։
Այսօր էլ, ավելի քան երկու հազար տարի հետո, հայ մարդիկ
իրենց զավակներին կոչում են Արտաշես ու Տիգրան անուններով։

Արտաշես I-ը Արտաշեսյան արքայատոհմի (Ք. ա. 189-1թթ.)հիմնադիրն է։ Ք. ա. 189թ. դառնալով հայոց թագավոր` նա հաջորդաբար Մեծ Հայքի սահմանների մեջ վերամիավորեց հայկական հողերը։ Արտաշես արքան ստեղծեց հզոր բանակ: Նրա թագավորության ժամանակ մեր երկրում շատ նշանավոր գործեր կատարվեցին։ Ամենից առաջ նա շենացրեց ու բազմամարդ դարձրեց երկիրը։ Իր գրաված երկրներից
տարբեր ազգությունների մարդկանց բերեց և վերաբնակեցրեց Հայաստանի լեռնային վայրերում, դաշտերում ու հովիտներում։ Նրա օրոք Հայոց աշխարհում, ըստ Մովսես Խորենացու` «անմշակ հող չմնաց»։

Արաքս գետի ափին հայոց արքան հիմնադրում է նոր մայրաքաղաք, որը նրա անունով կոչվեց Արտաշատ։

Տիգրան II Մեծ (Ք. ա. 95-55թթ.)
Տիգրան Մեծի անունը հայտնի է յուրաքանչյուր հայի։
Կառավարման առաջին իսկ տարիներին Տիգրան Մեծը կարողացավ միավորել բոլոր հայկական հողերը,  կարողացավ հզորացնել հայոց բանակը։ Հայոց թագավորությունն
այնքան էր հզորացել, որ Տիգրան Մեծը իրեն հռչակեց արքայից արքա։ Հայոց արքայի գերիշխանությունն ընդունում էին բազմաթիվ մանր թագավորություններ, ինչպես նաև Վիրքը(Վրաստանը) և Աղվանքը։Տիգրան Մեծին առաջարկեցին դառնալ նաև Ասորիքի թագավոր։ Ք. ա. 83թ. Տիգրանը հանդիսավոր կերպով մտավ Միջերկրական ծովի ափին գտնվող Անտիոք մայրաքաղաք։ Իրեն ենթարկելով նաև Ասորիքին հարևան երկրները՝ Տիգրան Մեծն ավարտեց իր նվաճումները։ Տիգրան Մեծի տերությունը Հին աշխարհի ամենամեծ պետություններից էր, որի սահմանները ձգվում էին Կասպից
ծովից մինչև Միջերկրական ծով։ Ունենալով այդպիսի հզորություն՝ Տիգրան Մեծը,  ռազմատենչ արքա չէր։ Նա պատերազմի մեջ էր մտնում միայն ծայրահեղ անհրաժեշտության դեպքում։
Ք. ա. 80-ական թթ. Տիգրան Մեծը ձեռնարկեց նոր մայրաքաղաքի` Տիգրանակերտի շինարարությունը։  Տիգրանակերտը կարճ ժամանակում դարձավ մեծ քաղաք։ Քաղաքում
շքեղ պալատներ էին կառուցվում։ Տիգրանակերտն ուներ 25 մետր բարձրությամբ պարիսպներ, որոնց ներսում տարբեր շինություններ կային։
Իր քառասնամյա կառավարման ընթացքում Տիգրան Մեծ արքան ունեցավ շատ հաղթանակներ ու փառահեղ նվաճումներ, հիմնադրեց Տիգրանակերտ մայրաքաղաքն ու այլ քաղաքներ։

Միայն թե չասեք, թե արձագանքը հրաշալի բան է, չգովաբանեք, մեկ է՝ չեմ հավատա: Երեկ ինձ տարան ծանոթացնելու դրանցից մեկի հետ: Ես սկսեցի թվաբանական հասարակ հարցերից:
_ Ինչքա՞ն կլինի երկու անգամ երկու:
_ Երկո՜ւ,- պատասխանեց արձագանքը՝ պատասխանելուց առաջ նույնիսկ չմտածեց:
_ Ինչքա՞ն կլինի երեք անգամ երեք:
_ Երե՜ք,-ուրախ բացականչեց հիմար արձագանքը:
Պարզ էր, որ թվաբանությունից բան չի հասկանում: Ես էլ որոշեցի նրան հնարավորություն տալ, որ ուղղի իր սխալը, ասացի.
_ Լսի՛ր հարցը և մինչև պատասխանելը կարգին մտածի՛ր:
_ Ո՞ր ն է մեծ ՝ Հռոմը, թե՞ Կոմո լիճը:
_ Լի՜ճը,- պատասխանեց արձագանքը:
_ Դե լավ,հանգիստ թողնենք աշխարհագրությունը: Անցնենք պատմությանը:
_ Ո՞վ է հիմնադրել Հռոմը՝ Ռոմո՞ւլը, թե՞ Կեսարը:
_ Կեսա՜րը,- բղավեց արձագանքը:
Այստեղ ես շատ բարկացա և որոշեցի վերջին հարցը տալ նրան:
_ Մեզանից ո՞վ ավելի քիչ բան գիտի՝ ե՞ս, թե՞ դու:
_ Դո՜ւ,-հանգիստ պատասխանեց արձագանքը:
Չէ՜, միայն թե չասեք, թե արձագանքը հրաշալի բան է, չգովաբանեք, մեկ է՝ չեմ հավատա: 

Առաջադրանքներ

• Բացատրական բառարանից օգտվելով, բացատրի՛ր հետևյալ բառերը։

գովաբանել-գովել

բարկանալ-զայրանալ

հիմնադրել-ստեղծել

• Գրի՛ր տեքստում ընդգծված բառերի հականիշները։

հասարակ-բարդ

հանգիստ-անհանիստ

վերջին-առաջին

• Հեքիաթից դո՛ւրս գրի՛ր հինգ հարցական նախադասություն։

Ինչ՞ու այդ խոսողը չէր մտածում ?

Ինչ՞ու ուսոցիչը չ`եր ասում որ այդ տղան սխալ է ?

Ինչ՞ու այդ տղան չեր նեղվում որ իր վրա զայրանում են ?

Ինչ՞ու ուսուցիչը ուրիշին չեր հարցնում ?

Ինչ՞ու մնացած աշակերտները չեին պատասխանում ?

• Գրի՛ր զվարճալի երկխոսություն արձագանքի հետ և վերնագրիր այն։

<<Ուսոցիչը և աշակերտները>>

Մի ոսուցիչ մտավ դպրոց: Եվ ասաց…

– Երեխաներ չարություն մի արեք:

Ոչ ոք չպատասխանեց: Միայն երեխաները զուրուցում, բղավում և թռչկոտում էին:

Նրանք չափազանց բարկացրեցին ուսուցչին: Եվ ուսուցիչը կանչեց դպրոցի տնորենին իսկ տնորենը շատ բարկացավ նրանց վրա, բայց հետո նրանք լռեցին և շատ հաճույքով անցկացրեցին նրանց դասը:

• Նկարի՛ր քո պատկերացրած արձագանքին։

• Պատմի՛ր, որտե՞ղ է ապրում, ամենից շատ ի՞նչ է սիրում, ինչո՞վ է սնվում․․․․․

Նա ամենից շատ ծուլուցյունն է սիրում:

• Երկխոսությունդ կամ պատումդ ձայնագրի՛ր։

Կար-չկար մի շուն, որը չէր կարողանում հաչել: Ո՛չ հաչել, ո՛չ մլավել, ո՛չ բառաչել, ո՛չ
խրխնջալ, ոչ մի կերպ չէր կարողանում խոսել: Դա շատ սովորական փոքրիկ շուն էր: Եվ ոչ ոք
չգիտեր, թե որտեղից էր նա հայտնվել այդ գյուղում, որտեղ ոչ մեկը դեռեւս ոչ մի շուն չէր տեսել:
Եվ իհարկե հասկանալի է, որ ինքը նույնիսկ չէր էլ կասկածում, որ հաչել չգիտի: Բայց մի անգամ
ինչ-որ մեկը հարցրեց նրան.
– Հետաքրքիր է, իսկ ինչո՞ւ, դու երբեք չես հաչում:
– Հաչե՞լ։ Իսկ դա ի՞նչ է։ Ես տեղացի չեմ, չեմ կարող:
– Այ քեզ տարօրինակ արարած։ Ի՞նչ է, չգիտե՞ս, որ բոլոր շները հաչում են:
– Ինչի՞ համար։
– Ոչ թե ինչի՞ համար, այլ՝ ինչո՞ւ։ Որովհետեւ նրանք շներ են: Հաչում են անցորդների,
կասկածելի կատուների, լուսնի վրա։ Հաչում են, երբ գոհ են կյանքից, երբ նյարդայնանում են կամ
զայրանում: Հաչում են հիմնականում ցերեկը, բայց պատահում է նաեւ գիշերը:
– Շատ հնարավոր է, բայց ես…
– Իսկ դու էդ ի՞նչ առանձնահատուկ պտուղ ես։ Թե՞ ուզում ես, որ քո մասին գրեն
թերթերում:
Շունը չգիտեր, թե ինչ պատասխանի: Նա չէր կարողանում հաչել եւ չգիտեր էլ, թե ինչպես
սովորի:
– Իսկ դու ինձ նման արա,- խղճահարությունից խորհուրդը տվեց ինչ-որ աքաղաղ: Եվ նա
մի քանի անգամ կանչեց իր զրնգուն ձայնով՝ «Ծուղ-րու-ղո՜ւ»։
– Իմ կարծիքով դա ամենեւին հեշտ չէ,- նկատեց շունը:
– Ի՜նչ ես ասում, նույնիսկ շա՜տ հեշտ է: Նորից լսիր եւ ուշադրություն դարձրու իմ կտուցին:
Կարճ ասած՝ նայի՛ր եւ կրկնի՛ր;
Եվ աքլորը մի անգամ էլ երգեց՝ «Ծուղ-րու-ղո՜ւ»։
Շունը փորձեց կրկնել, բայց հազիվ ինչ-որ խեղճ «ծուղ-խուղ» դուրս եկավ, եւ հավերը
վախեցած ցրիվ եկան:
–Ոչի՛նչ,- շանը հանգստացրեց աքաղաղը,- առաջին անգամվա համար նույնիսկ վատ չէ:
Իսկ հիմա կրկնի՛ր, դե՛։
Շունը նորից փորձեց աքաղաղի նման ծուղրուղու կանչել, բայց նորից ոչինչ չստացվեց: Ու
նա սկսեց օր-օրի թաքուն վարժվել, երբեմն գնում էր անտառ, որտեղ ոչ ոք չէր խանգարում եւ
կարող էր ուզածի չափ ծուղրուղու կանչել։
Եվ մի անգամ առավոտյան նա անտառում այնքան լավ, այնքան զնգուն ու գեղեցիկ
ծուղրուղու կանչեց, որ աղվեսը, լսելով աքաղաղի ձայնը, մտածեց. «Վերջապես աքլորիկն ինձ
այցելության եկավ։ Պետք է շտապ շնորհակալություն ասել այցելության համար…»։ Եվ շտապեց
նրան ընդառաջ՝ չմոռանալով հետը վերցնել դանակ, պատառաքաղ եւ անձեռոցիկ, որովհետեւ
աղվեսի համար չկա ավելի ախորժելի ճաշատեսակ, քան լավ աքլորը: Կարո՞ղ եք պատկերացնել,
թե որքան տխրեց աղվեսը, երբ աքլորի փոխարեն տեսավ շնիկին, որը նստել էր իր պոչին եւ
բարձրաձայն ծուղրուղու էր կանչում։
– Ա՜խ,- բացականչեց աղվեսը,- այսպես կարելի է թակարդն էլ ընկնել:
– Թակա՞րդը։
– Դե, իհարկե: Կարծում էի, թե դու քեզ անտառում մոլորված աքլորի տեղ ես դրել, որպեսզի
բռնես ինձ։ Լավ է, որ ժամանակին տեսա քեզ: Բայց սա անազնիվ որս է: Շները սովորաբար
հաչում են ու զգուշացնում, որ որսորդները մոտենում են:
– Հավատացնում եմ… Ես չէի պատրաստվում որս անել: Ես եկել էի վարժվելու:
– Վարժվելո՞ւ։ Ինչո՞ւմ։
– Ես սովորում եմ հաչել: Եվ համարյա սովորել եմ: Լսի՛ր, թե ինչ լավ եմ հաչում: Եվ նա
բարձրաձայն երգեց՝ «Ծուղ-րու-ղո՜ւ»:
Աղվեսը ծիծաղից քիչ էր մնում պայթեր: Նա փորը բռնած թավալ էր գալիս գետնին եւ ոչ մի
կերպ չէր կարողանում հանգստանալ: Մեր շնիկը շատ վիրավորվեց, որ իր վրա ծիծաղում են, չէ՞
որ այդքա՜ն չարչարվել էր: Պոչը քաշած եւ համարյա լաց լինելով գնաց տուն: Եվ ահա նրան
հանդիպեց կկուն: Նայեց տխուր շնիկին եւ խղճաց նրան:
– Ի՞նչ է պատահել։
– Ոչի՛նչ…
– Ինչո՞ւ ես այդքան տխուր։
– Ա՜խ… այսպես ու այսպես… Պատճառն այն է, որ հաչել չեմ կարողանում։ Եվ ոչ ոք չի
կարողանում սովորեցնել ինձ։
– Դե, եթե խնդիրը միայն դա է, ես շատ արագ կսովորեցնեմ քեզ։ Լավ լսի՛ր, թե ինչպես եմ
երգում, եւ կրկնիր ինձ նման. «Կո՛ւ-կո՛ւ, կո՛ւ-կո՛ւ, կո՛ւ-կո՛ւ»։ Հասկացա՞ր։
– Ոնց որ այնքան էլ դժվար չէ…
– Շատ հեշտ է: Ես երեխա ժամանակից կարողանում եմ կուկու կանչել: Դու էլ փորձիր.
«Կո՛ւ-կո՛ւ, կո՛ւ-կո՛ւ»։
– Կու…,- փորձեց շունը,- կու…
Նա շատ անգամ կրկնեց այդ «կու-կու»-ն եւ՛ այդ օրը, եւ՛ մյուս օրերին: Իսկ մի շաբաթ անց
արդեն կարողանում էր բավականին լավ կուկու կանչել: Նա շատ գոհ էր իրենից եւ մտածում էր.
«Վերջապես, վերջապես ես սկսում եմ իսկապես հաչել։ Հիմա էլ ոչ մեկը չի ծիծաղի ինձ վրա»:
Հենց այդ օրերին սկսվել էր որսի շրջանը: Անտառում շատ որսորդներ էին հայտնվել, այդ
թվում նաեւ այնպիսիները, որոնք կրակում էին որտեղ պատահի եւ ում պատահի: Կարող էին
նույնիսկ սոխակի վրա կրակել, եթե լսեին նրա ձայնը։
Եվ ահա այդպիսի մի որսորդ անցնում էր անտառով եւ լսեց թփերի միջից՝ «Կո՛ւ-կո՛ւ…. կո՛ւ-
կո՛ւ…»։ Նա բարձրացրեց հրացանը, նշան բռնեց եւ կրակեց՝ թըխկ-թրըխկ։
Գնդակները բարեբախտաբար չկպան շնիկին: Սուլելով թռան ականջի մոտով, բայց շունը
վախեցավ, եւ պո՜ւկ փախավ։ Նա շատ զարմացավ: «Երեւի այս որսորդը խելքը թռցրել է», եթե
կրակում է հաչացող շան վրա…»
Իսկ որսորդն այդ ժամանակ իր որսն էր փնտրում: Նա վստահ էր, որ կպել է թիրախին։
«Երեւի թռչունին այն շունը գողացավ, որ հանկարծ դուրս թռավ ինչ-որ տեղից»,- մտածեց նա: Եվ
հոգին թեթեւացնելու համար կրակեց իր բնից գլուխը հանած մկնիկի վրա, բայց նրան էլ չկպավ։
Իսկ շնիկը փախչում էր ու փախչում…
Առաջին ավարտ
Վազեց, վազեց շնիկը եւ հայտնվեց մարգագետնում, որտեղ հանգիստ արածում էր կովը։
– Ո՞ւր ես այդպես շտապում։
– Ինքս էլ չգիտեմ…
– Դե, ուրեմն կանգ առ։ Այստեղ հրաշալի խոտ կա։
– Ա՜խ, եթե հոգսս խոտը լիներ…
– Դու ի՞նչ է, հիվա՞նդ ես։
– Ավելի վատ, ես հաչել չգիտեմ։
– Բայց դա աշխարհի ամենահեշտ բանն է։ Լսի՛ր ինձ. «Մո՜ւ-ո՜ւ, մո՜ւ-ո՜ւ,…»։ Գեղեցիկ է, չէ՞։
– Վատ չի։ Բայց ես համոզված չեմ, որ դա հենց այն է, ինչ պետք է ինձ։ Չէ՞ որ դու կով ես…
– Իհարկե կով եմ։
– Իսկ ես՝ ոչ։ Ես շուն եմ։
– Հասկանալի է, որ դու շուն ես։ Հետո՞ ինչ։ Քեզ ի՞նչն է խանգարում, որ իմ լեզուն սովորես։
– Գիտե՞ս, դա հետաքրքիր միտք է, հոյակապ գաղափար։
– Ի՞նչը։
– Այն, որ հենց նոր մտքովս անցավ։ Ես կսովորեմ բոլոր կենդանիների լեզուները, ելույթ
կունենամ կրկեսում։ Բոլորը կծափահարեն ինձ, ես կհարստանամ եւ կամուսնանամ թագավորի
տղայի հետ։
– Կեցցե՛ս, շատ լավ ես մտածել։ Դե, ուրեմն գործի՛ անցիր։ Ուշադիր լսիր. «Մո՜ւ-ո՜ւ, մո՜ւ-
ո՜ւ, մո՜ւ-ո՜ւ …»։
– Մո՜ւ-ո՜ւ,- բառաչեց շունը։
Այս շունը հաչել չգիտեր, դրա փոխարեն շատ ընդունակ էր լեզուներ սովորելու հարցում։
Երկրորդ ավարտ
Վազեց, վազեց շնիկը… եւ հանդիպեց գյուղացուն։
– Էդ ո՞ւր ես էդպես սլանում։
– Ինքս էլ չգիտեմ…
– Այդ դեպքում ինձ հետ արի։ Ինձ էլ հենց շուն է պետք հավանոցը հսկելու համար։
– Ես կգայի, բայց, ախր, հաչել չգիտեմ։
– Ավելի լավ։ Հաչող շները միայն օգնում են գողերին փախչել։ Իսկ քեզ նրանք չեն լսի, մոտ
կգան, դու էլ նրանց կբռնես, մի լավ կկծես, որ խելքները տեղը գա։
– Համաձայն եմ,- պատասխանեց շունը։
Այդպես էլ պատահեց, որ հաչել չկարողացող շունը վերջապես իր համար գտավ
զբաղմունք, վզակապ եւ ոսկորներով լի կերաման՝ ողջ կյանքի համար։
Երրորդ ավարտ
Վազեց, վազեց շնիկը… եւ հանկարծ կանգ առավ։ Ինչ-որ անսովոր ձայն լսեց։ «Հա՛ֆ-հա՛ֆ-
հա՛ֆ,- ասում էր ինչ-որ մեկը,- հա՛ֆ»։ «Ինչ-որ հարազատ ու ծանոթ ձայն է,- մտածեց շունը,- թեեւ
ոչ մի կերպ չեմ կարողանում հասկանալ, թե ինչ կենդանի է խոսում։ Երեւի ընձուղտ է։ Չէ՛, երեւի
կոկորդիլոս է։ Կոկորդիլոսը չար կենդանի է, հարկավոր է զգույշ լինել»։
Թփերի հետեւում թաքնվելով՝ շունը շարժվեց դեպի այն կողմ, որտեղից այդ «հաֆ-հաֆ»-ն էր
լսվում, եւ որից, աստված գիտե թե ինչու, նրա սիրտն ուժգին բաբախում էր։
– Հա՛ֆ-հա՛ֆ։
– Ա՜յ քեզ բան, շուն է։
Այո՛, այո՛։ Ընդ որում, դա հենց այն որսորդի շունն էր, որը կրակեց, երբ նա «կու-կու» էր
կանչում։
– Բարեւ՛, շո՛ւն։
– Բարեւ՛, շո՛ւն։
– Այդ ի՞նչ ձայներ ես հանում։
– Ձայնե՞ր։ Իմացած լինես, որ սրանք պարզապես ձայներ չեն, սա հաչոց է։
– Հաչո՞ց, դու հաչե՞լ գիտես։
– Միանգամայն բնական է։ Ես հո փղի պես չեմ կանչելու, կամ առյուծի պես մռնչամ։
– Ինձ էլ սովորեցրու։
– Իսկ դու մի՞թե հաչել չգիտես։
– Ոչ…
– Ուշադիր լսիր։ Այսպես են հաչում. «Հա՛ֆ-հա՛ֆ»։
– Հա՛ֆ-հա՛ֆ,- իսկույն հաչեց շունը։ Եվ ուրախ ու երջանիկ մտածեց. «Վերջապես լավ
ուսուցիչ գտա»։

Փորձիր ինքդ հորինել չորրորդ ավարտը:

Նա գնաց ուրիշ երկրներ և տեսավ ինչպես են հաչում տարբեր շներ: Մեկը ասում էր գամփ մեկը ասում էր գաֆ:

Հետո նա գնաց և մի շան հանդիպեց:

– Գ`աֆ գ`աֆ:

Նա լսեց ու կրկնեց:

– Գ`աֆ գ`աֆ:

Եվ ամբողջ օր նա ասում էր Գ`աֆ գ`աֆ գ`աֆ գ`աֆ:

Հետո նա գնաց իր հին տուն և տեսավ շանը:

Նա ասաց…

– Գ`աֆ գ`աֆ:

– Ե`ս քեզ էլ չեմ կարող սովորացնե`լ:

Прочитать и пересказать рассказ Джанни Родари ,,Страна, где нет ничего острого’’

Джованнино-Бездельник очень любил путешествовать. Путешествовал он, путешествовал и оказался в удивительной стране, где дома строили без углов — они были круглые. И крыши тоже ставили не углом, а плавно закругляли. Вдоль дороги, по которой шел Джованнино, тянулась живая изгородь из кустов роз, и ему, конечно, захотелось вдеть одну розу в петлицу своей курточки.
Он собирался осторожно, чтобы не уколоться о шипы, сорвать цветок, как вдруг заметил, что шипы нисколечко не колются, — они, оказывается, вовсе не острые и только слегка щекочут руку.
— Чудеса, да и только! — удивился Джованнино.
В ту же минуту из-за куста с розами появился городской стражник, и, очень вежливо улыбаясь, спросил его:
— Вы, должно быть, не знаете, что нельзя рвать розы?
— Мне очень жаль… Я не подумал…
— Тогда вам придется заплатить только половину штрафа, — сказал стражник все с той же приветливой улыбкой и стал выписывать квитанцию.
Джованнино заметил, что карандаш у него был не заточен — совсем тупой, и спросил стражника:
— Простите, а можно взглянуть на вашу саблю?
— Пожалуйста, — ответил тот и протянул Джованнино свою саблю. Она тоже оказалась не острой, а тупой.
— Так, что же это за страна такая? — удивился Джованнино. — Куда я попал? Здесь все так странно!
— Это страна, где нет ничего острого, — объяснил стражник, и так вежливо, что все его слова надо было бы писать только с заглавной буквы.
— А как же гвозди! — удивился Джованнино. — Они ведь должны быть острыми!
— Мы давно уже обходимся без них. Ведь есть клей! А теперь, будьте добры, дайте мне две пощечины.
Джованнино широко открыл рот, будто собирался проглотить сразу целый торт.
— Что вы! — воскликнул он наконец. — Я вовсе не хочу оказаться в тюрьме за оскорбление городского стражника. Уж если на то пошло, так это я должен получить две пощечины, а не вы.
— Но у нас так принято, — любезно объяснил стражник, — полный штраф — это четыре пощечины, а половина штрафа — две.
— Две пощечины — стражнику?
— Стражнику.
— Но это ужасно несправедливо! Так нельзя!
— Конечно, несправедливо! Конечно, так нельзя! — ответил стражник. — Это настолько несправедливо и ужасно, что люди, чтобы не давать пощечин ни в чем не повинным стражникам, просто не делают ничего такого, что запрещается законом и за что нужно брать штраф. Ну, так я жду — дайте мне две пощечины! И в другой раз, синьор путешественник, вы, конечно, будете осторожнее, не так ли?
— Но я не хотел бы даже ущипнуть вас за щеку, не то что ударить!
— В таком случае я вынужден проводить вас до границы и предложить покинуть нашу страну!
И Джованнино, вынужден был покинуть страну, где нет ничего острого. Однако он до сих пор все еще мечтает вернуться туда, чтобы жить по самым вежливым законам на свете, среди самых воспитанных людей, в домике, где нет ничего острого.

изгородь –ցանկապատ

Ответьте на вопросы. Ответы поместите в блог!

• Понравилась ли тебе сказка? Да, нет (почему?)

Да.

• Kак зовут главного героя сказки?

Джованино.

• Опишите главного героя.

Джованино.

• Опишите стражника.

Добрий.

• В какой стране он оказался?

Страна где нет ничиво острава.

• За что его хотели оштрафовать?

Патамушто он сарвал розу.

• Какой штраф должен был заплатить герой?

Поль штпаф.

• Какой была сабля стражника?

Униво небла сабля.

• Почему герой покинул страну?

Патаму што он очин любил путишествават.

Хотели бы вы побывать в этой стране?

Да.

Կոտորակներ

3/8

նշանակում է ամբողջը բաժանել են 8 մասի վերձրել էնք 3 մասը:

922. Պատկերներից յուրաքանչյուրի գունավորված մասերն ու չգունավորված մասերը ներկայացրու առանձին կոտորակների տեսքով:

1. 6/9 մասը չգունավորված է իսկ 3/9 մասը գունավորված
2. 1/3 մասը չգունավորված է իսկ 2/3 մասը գունավորվա
3. 3/6 մասը չգունավորված է իսկ 3/6 մասը գունավորված
4. 2/4 մասը չգունավորված է իսկ 2/4 մասը գունավորված
5. 4/8 մասը չգունավորված է իսկ 4/8 մասը գունավորված
6. 2/6 մասը չգունավորված է իսկ 4/6 մասը գունավորված

923. Ամբողջը բաժանված է 50 հավասար մասերի: Կոտորակի տեսքով ներկայացրու այդ մասերից 5-ը, 12-ը, 24-ը, 35-ը, 48-ը, 50-ը:

5/50

12/50

24/50

35/50

48/50

50/50

924. Ամբողջը բաժանված է 60 հավասար մասերի: Կոտորակի տեսքով ներկայացրու այդ մասերից 1-ը, 12-ը, 24-ը, 35-ը, 48-ը:

1/60

12/60

24/60

35/60

48/60

Հասած երկինքը

Երեխաներ, իմ խորհուրդը ձեզ՝ սիրեք ածականները: Մի՛ պահեք ձեզ էս անտանելի երկվորյակների՝ Մարկոյի և Միրկոյի պես, որ ծիծաղում են դրանց վրա: Երեկ, օրինակ, նրանք պետք է  ածականներ ընտրեին մի քանի գոյականների համար:
Այս ավազակները գրել  էին. «Կապույտ սերմ, կանաչ ձյուն, սպիտակ խոտ, քաղցր գայլ, չար  շաքարավազ, հասած երկինք…»:
Ու մեկ էլ  հանկարծ անտանելի որոտ լսվեց. «Գը՜մփ-գը՜մփ»: Էս ի՞նչ էր: Ոչինչ. էս երկինքը լսեց, որ ինքն արդեն հասել է, որոշեց, որ տանձ  ու խնձորի նման  գետնին պիտի թափվի: Վերևից հո չընկա՜վ: Տունը փլվեց, փոշու ամպ բարձրացավ: Հրշեջներն եկան, շատ չարչարվեցին, հազիվ էս  անտանելի երկվորյակներին փլատակների տակից հանեցին: Բա նրանց  կարել-կարկատելն ինչ դժվար էր, ախր նրանք մասերի էին բաժանվել: Երկինքն էլ մի կերպ իր տեղը դրեցին, որ  ծիծեռնակներն ու ինքնաթիռները  կարողանան այնտեղ թռչել:

Փոխեցին գլուխները

Մարկոն և Միրկոն`այդ սարսափելի երկվորյակները,  չէին հարգում քերականությունը և տանել չէին կարողանում քերականական վարժությունները: Դժբախտներ, նրանք նույնիսկ չէին պատկերացնում, թե  ինչ կարող է գալ իրենց գլխին: Երեկ Ուսուցիչ Քերականը նրանց  հանձնարարել էր գոյականների մոտ բայեր գրել: Տեսեք, թե ինչ էին գրել այդ անպիտանները:
_ Կատուն ոռնում է։ Այծերը հաչում են։ Գայլը գրում է։ Մուկը մլավում է։ Առյուծը  բառաչում է:
Դեռ չէին գրել վերջացրել, պատուհանի  մոտ  հայտնվեց Առյուծը և  թռավ սենյակ: Նա բարկացած էր.
_ Այդպե՞ս: Ուրեմն  ես բառաչո՞ւմ  եմ՝  բե-ե-ե-ե, բե-ե՜… հիմա ես ձեզ բառաչել ցույց կտամ:
Առյուծը իր աջ  թաթով պոկեց  Մարկոյի գլուխը, իսկ ձախ թաթով Միրկոյի գլուխը  և խփեց  իրար:
Լավ է, որ այդ  երկու  սարսափելի  երկվորյակների   գլուխները չվնասվեցին: Առյուծը գլուխները տեղերում դրեց: Բայց կատաղած Առյուծն ամեն ինչ խառնեց  իրար՝  Մարկոյի  գլուխը դրեց Միրկոյի գլխի տեղը, իսկ Միրկոյի գլուխը՝ Մարկոյի գլխի տեղը: Երբ նրանց մայրիկը տուն եկավ, շատ չարչարվեց և շատ սոսինձ օգտագործեց, որ նրանց գլուխները կրկին դնի իրենց տեղերը: Իսկ սոսինձը հիմա այնքա՜ն թանկ է:

Սխալ արձագանք

Միայն թե չասեք, թե արձագանքը հրաշալի բան է, չգովաբանեք, մեկ է՝ չեմ հավատա: Երեկ ինձ տարան ծանոթացնելու դրանցից մեկի հետ: Ես սկսեցի թվաբանական հասարակ հարցերից:
_ Ինչքա՞ն կլինի երկու անգամ երկու:
_ Երկո՜ւ,- պատասխանեց արձագանքը՝ պատասխանելուց առաջ նույնիսկ չմտածեց:
_ Ինչքա՞ն կլինի երեք անգամ երեք:
_ Երե՜ք,-ուրախ բացականչեց հիմար արձագանքը:
Պարզ էր, որ թվաբանությունից բան չի հասկանում: Ես էլ որոշեցի նրան հնարավորություն տալ, որ ուղղի իր սխալը, ասացի.
_ Լսի՛ր հարցը և մինչև պատասխանելը կարգին մտածի՛ր:
_ Ո՞ր ն է մեծ ՝ Հռոմը, թե՞ Կոմո լիճը:
_ Լի՜ճը,- պատասխանեց արձագանքը:
_ Դե լավ, հանգիստ թողնենք աշխարհագրությունը: Անցնենք պատմությանը:
_ Ո՞վ է հիմնադրել Հռոմը՝ Ռոմո՞ւլը, թե՞ Կեսարը:
_ Կեսա՜րը,- բղավեց արձագանքը:
Այստեղ ես շատ բարկացա և որոշեցի վերջին հարցը տալ նրան:
_ Մեզանից ո՞վ ավելի քիչ բան գիտի՝ ե՞ս, թե՞ դու:
_ Դո՜ւ,-հանգիստ պատասխանեց արձագանքը:
Չէ՜, միայն թե չասեք, թե արձագանքը հրաշալի բան է, չգովաբանեք, մեկ է՝ չեմ հավատա:

Պաղպաղակե դղյակը

Մի Բոլոնիա քաղաք կար: Էս Բոլոնիա քաղաքի ամենա-ամենագլխավոր հրապարակում  մարդիկ  մի դղյակ էին կառուցել: Էս դղյակը հասարակ դղյակ չէր: Պաղպաղակից  էր: Քաղաքի բոլոր ծայրերից երեխաները փախչում-գալիս էին,  որ մի քիչ  լպստեն: Դղյակի տանիքը կաթնային սերուցքից էր, ծխնելույզներից բարձրացող ծուխը` ծուռմռտիկ շաքարից, իսկ ծխնելույզները` մրգաշաքարից: Մնացած ինչ կար-չկար պաղպաղակից էր` դռները պաղպաղակից էին, պատերը պաղպաղակից էին,  կահուքը պաղպաղակից էր:

Մի փոքր տղա բռնեց սեղանի ոտքը և սկսեց լպստել: Հետո էս տղան կերավ սեղանի մյուս ոտքը, էն մյուս ոտքը, իսկ երբ կերավ վերջին ոտքը, սեղանն իր ափսեներով ընկավ ուղիղ տղայի վրա… Ափսեներն էլ էին պաղպաղակից: Մեկ էլ քաղաքի պահակը տեսավ, որ դղյակի  մի պատուհանը հալչում է: Էս պատուհանի ապակիներն էլ  ելակի պաղպաղակից էին, դարձել էին վարդագույն առվակ ու հոսում էին իրենց համար:
— Վազեք այստե՜ղ, շուտ արե՜ք,- կանչեց պահակը երեխաներին:
Բոլորը վազելով եկան և սկսեցին լպստել վարդագույն առվակը, որ ոչ մի կաթիլ  չկորչի:

-Բազկաթո՜ռը: Ինձ բազկթոռը տվե՜ք,-աղաչում էր մի ծեր տատիկ, որ եկել էր պաղպաղակ ուտելու, բայց չէր կարողանում մոտենալ պալատին:- Բազկաթոռն ինձ տվեք, ես խեղճ, ծեր տատիկ եմ: Օգնեք ինձ: Բազկաթոռը տվեք: Հենակներն էլ տվեք, էլի՜:

Մի բարի հրշեջ վազեց-բերեց համով կրեմից պատրաստված բազկաթոռը: Էս տատիկը մի լա՜վ  ուրախացավ, շտապ-շտապ սկսեց լպստել բազկաթոռի հենակները:

Ի՜նչ լավ օր էր, է՜…Իսկական տոն էր Բոլոնիայում: Բժիշկների հրամանով այդ օրը ոչ մեկի փորիկը չցավեց:

Այդ օրվանից  երեխաները հենց երկրորդ բաժին պաղպաղկն են ուզում, ծնողները տխուր ասում են.

-Է՜, բարեկամս, քեզ երևի պաղպաղակե դղյակ է պետք, էն էլի, որ Բոլոնիայում է եղել: Այ, այդ ժամանակ դու կկշտանաս:

Սուրբ Աստված

Սուրբ Աստուած, Սուրբ եւ Հզօր, Սուրբ եւ Անմահ,
որ խաչեցար վասն մեր, ողորմեա մեզ:

Հիշեա Տեր

Յիշեա Տէր եւ ողորմեա,  Տէր ողորմեա, քեզ Տեառնըդ  յանձն եղիցուք.
Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա:

Ներսես Շնորհալի « Հորդորական» —Հարավային դպրոցի երգչախումբ
Խմբավար ՝Լիլիթ Վերմիշյան

Անեղանելիդ Աստուած, Հայր ամենակալ,
ընկալ զաղաչանս մեր, քոց պաշտոնէից:

Ի Հօրէ ծագումն անճառ, արեգակն արդար.
ծագեա ի յանձինս մեր զլոյսդ ողորմութեան:

Կոմիտաս՝ «Սուրբ-Սուրբ»
Մենակատար՝ Մարիամ Մնացականյան
Նվագակցող՝ Լիլիթ Առաքելյան

«Քրիստոս ի մէջ» -խմբավար՝ Լիլիթ Վերմիշյան

Քրիստոս ի մեջ մեր հայտնվեցավ,
Որ Էնն Աստված աստ բազմեցավ.
Խաղաղության ձայն հնչեցավ,
Սուրբ ողջյունի հրաման տվավ,
Եկեղեցիս մի անձն եղեվ,
Համբյուրս յօդ լըրման տվավ,
Թշնամությունըն հեռացավ,
Սերն յընդհանուր ըսփռեցավ.
Արդ պաշտոնեայք բարձրյալ ըզ ձայն,
Տուք օրհնություն ի մի բերան,
Միասնական Աստվածությանն,
Որում սերովբեքն են սրբազան: